IKC Overhoeks

In opdracht van stichting InNoord heeft rudy uytenhaak + partners architecten het ontwerp gemaakt voor een nieuw onderwijsgebouw voor IKC Overhoeks, gelegen in de noordwestzijde van de stedelijke woon- en werkwijk Overhoeks aan het IJ.

De nieuwe basisschool, kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang is zo’n 4.500 m² groot, en staat op een beperkt stedelijk kavel van 1.050 m². De school biedt onder andere ruimte aan 20 klaslokalen, bijbehorende staffuncties en een inpandige gymzaal die ook door de buurtbewoners kan worden gebruikt. Deze randvoorwaarden zorgen voor een compact gestapeld gebouw, waarin een levendig hart verdeeld over de 4 bouwlagen binnen de school is voorgesteld. Een open cascadetrap verbindt de verschillende onderdelen in de routing en vormt een plek waar sociale ontmoetingen tussen kinderen en leerkrachten kunnen ontstaan.

IKC Overhoeks is een compact, getrapt en gestapeld gebouw dat in het hart vier lagen overzichtelijk opklimt langs de cascadetrap naar de klassenclusters met 4 tot 6 te koppelen lokalen. Door het niveauverschil in het maaiveld, tussen de Grasweg en het hoger gelegen plein, ontstaat op de begane grond een splitlevel met een iets souterrain gelegen peuterspeelzaal/buitenschoolse opvang en een hoge aula/speellokaal. Vanaf de eerste verdieping neemt het volume naar boven toe af en ontstaan er dakterrassen. De klaslokalen voor de school liggen op de begane grond, eerste en tweede verdieping. Op de tweede verdieping liggen de bovenbouw en het kinderdagverblijf met een ruim dakterras. Op de derde verdieping ligt de techniek en de vierkante Beweegbox, waar op innovatieve wijze interactief beweegonderwijs wordt gegeven.

Energetisch is het gebouw zeer efficiënt, met hoge isolatiewaardes voor de gevels. De trippleglazed zonwerende ramen + buitenzonwering beperken daarbij de koel- en warmtelast van het transparante gebouw. De heldere kolomstructuur maakt de school aanpasbaar aan wisselende onderwijsmethoden en functies. Een slimme zonering en kern behoeden het gebouw met haar verschillende gebruiksritmen voor ongewenste bezoekers en maakt onafhankelijk gebruik van de Beweegbox mogelijk voor de buurt.

Binnen de strakke stedenbouwkundige envelop ontwikkelt de volumetrie van de school zich naar boven toe steeds iets vrijer, als was het een figuur uitgehakt uit een blok. Doordat binnen naar buiten schijnt, kan je de organisatie vanaf het schoolplein al aanwijzen. In vaktaal: ‘Een Raumplan dat zich onthult’. Zo van buiten naar binnen en vice versa een gebouw ontwerpend, wijst het uiterlijk zich bijna vanzelf. Lange smalle (zonwerende) bandramen in champagne/brons geanodiseerde frames ‘lopen’ tussen zandkleurige keramische horizontalen die het gebouw ‘body’ geven. Afgewisseld met opener vliesgevels ter plaatse van verkeers- en algemene ruimten.

Technische specificaties van Pieters
Het souterrain ligt half verdiept en is opgetrokken uit in het werk gestort beton om zo voldoende waterdicht te zijn voor het grondwater. Vanaf de begane grond is het gebouw opgebouwd uit prefab betonwanden rondom de trappenhuizen en liftkern en verder een kolommen-balken structuur met kanaalplaten. Hierdoor bevindt zich geen enkele constructieve wand tussen lokalen en gang in en ontstaat een volledig vrij indeelbare school.

De sportzaal bovenop heeft een kleine setback, waardoor de gevel en dakbelasting net niet op de kolommen terecht komt. Middels eenvoudig stalen vakwerken in de gevel van de sportzaal is deze belasting alsnog zo dichtbij mogelijk bij de kolommen gebracht om dure overgangsconstructies te voorkomen.

Een goede afstemming van de kanaalplaatdikte in detail met vloerpotten en de zwevende betonnen dekvloer resulteert in een opbouw waardoor er zich alsnog klaslokalen onder de sportvloer kunnen bevinden en men akoestisch geen hinder ondervind van deze beide functies boven/onder elkaar.

De grote transparante gevels zijn in een vroegstadium in het ontwerpproces uitgedacht met de architect om tot een betaalbaar en uitvoerbare detaillering te komen.

Een uitzonderlijk, volledig weggewerkt constructief detail zat in een verspringing van 1,2 meter tussen een kolom boven en onder een hoedligger haaks op de gevel. Om de benodigde constructie hoogte te minimaliseren is een overgangsconstructie middels trekbanden en vakwerk-analogieën in de gewapende druklaag op de kanaalplaat op de 1^e en 2^e verdieping bedacht. Electraleidingen konden hier dus niet door de druklaag worden versleept.