Het Gebouw

Beyond is het kunstenplan voor de wijk Leidsche Rijn in Utrecht. Doel van het plan is de relaties tussen beeldense kunst, het landschap, stedelijk leven en de bouwopgave in de Vinexwijk te verkennen. Beyond startte in 2003 met verschillende blijvende kunstwerken en tijdelijke projecten, waarvan "kunstenaarshuizen" er een van was. Architect Bertus Mulder heeft het concept van kunstenaar Stanley Brouwn vertaald in een functioneel gebouw. Brouwn's idee was dat de suggestie van de twee los op elkaar liggende blokken niet mocht worden vertroebeld door constructieve of bouwkundige toevoegingen. Stanley Brouwn gebruikt een eigen maatsysteem, afgeleid van zijn eigen lichaam. Hij werkt met SB-voet en SB-elleboog. In het concept zijn de twee blokken gebaseerd op een maateenheid van 12x12 SB-voet, wat overeenkomt met 3,12mx3,12m. In de uitwerking is dit basisvierkant vergroot tot 15x15 SB-voet (3,90mx3,90m), zodat een functie als tentoonstellingsruimte binnen bereik is gekomen.

Voor de draagconstructie lag een staalskelet om verschillende redenen voor de hand. De belangrijkste daarvan was dat het gebouw licht moest zijn vanwege de grote uitkraging en om een simpele, lichte fundering te kunnen maken. Met de uitkragingen van 11,7m op een basis van 3,9m was de constructieve uitdaging het bovenste blok voldoende stijf te krijgen. Doordat de uitkragingen aan beide zijden even groot zijn, is het bovenste blok in balans. Gekozen is voor een opzet met stalen vakwerken in de zijwanden, bestaande uit HE-profielen voor de onder- en bovenregel en de verticalen. De op trek belaste diagonalen zijn gemaakt van nastelbare willemsankers. Om het gebouw zo strak mogelijk te krijgen, zijn de uitkragende vakwerken voorzien van een zeeg; nu het eigen gewicht erop rust, zijn ze nagenoeg recht.

De stabiliteit van het gebouw wordt ontleend aan de constructie ter plaatse van de overlap van de beide blokken. Dit is een "kern" van twee gestapelde basisvierkanten van 15 SB-voet. De kern is als geheel uitvoerd als momentstijf raamwerk met in de gesloten gevelvlakken windverbanden. Het raakvlak tussen onderblok en bovenblok bestaat alleen maar uit kolommen in de hoeken van de kern. De vakwerken zijn met een boutverbinding aan de kern vastgemaakt. Hierdoor is het mogelijk om de uitkragende delen los te maken van de kern en als een geheel te transporteren naar een nieuwe locatie.