Het Theater aan de Parade als culturele hotspot

Aan het plein naast de Sint-Janskathedraal verrijst straks de nieuwe trots van Den Bosch: het nieuwe Theater aan de Parade. Pieters Bouwtechniek is betrokken als constructeur van het gebouw, dat de nieuwe multifunctionele, culturele ontmoetingsplek van de stad moet worden.

Architectenbureau NOAHH | Network Oriented Architecture maakt het architectonische ontwerp voor het nieuwe theater. Multifunctionaliteit en openheid staan centraal in het ontwerp: de zalen zullen geschikt zijn voor verschillende soorten voorstellingen en evenementen. Ze sluiten aan op de centrale vide in het hart van het gebouw. De foyer die hier omheen ligt is deelbaar in subruimtes en samen te voegen met zalen, waardoor veel meer ruimte programmeerbaar is dan alleen de zalen. Een glazen pui aan de pleinzijde van het gebouw, waar het theatercafé en de botanische tuin te vinden zullen zijn, zorgt voor meer verbinding tussen binnen en buiten. Ook dat laatste is een enorme verbetering ten opzichte van de huidige situatie.

Complexe puzzel
De complexe stapeling van functies in het nieuwe theatergebouw biedt volgens constructief ontwerper Ycha van Diermen een mooie uitdaging. Daar komt bij dat het ontwerpteam is opgedragen om stringent met het bestemmingsplan om te gaan. Met andere woorden: er is beperkte ruimte voor het oplossen van ontwerpvraagstukken omdat de contouren van het gebouw vast staan. Daarom wordt er veel tijd en energie gestopt in het maken van een goed ontwerp, onder andere door regelmatig in te zoomen op specifieke thema’s die van invloed zijn op ontwerpkeuzes. Denk bijvoorbeeld aan de gebruikersscenario’s. Welke functies en programmeringen moeten een plek krijgen in het gebouw? Welke functionele stapeling is optimaal, welke multifunctionele features implementeren we en wat betekent dit voor de verschillende disciplines in het ontwerp? Het primaire doel van deze interdisciplinaire overleggen en de integrale aanpak is om te doorgronden welke functionaliteiten er mee ontworpen moeten worden en hoe dit goed zijn beslag krijgt in het integraal ontwerp, vertelt Van Diermen. Waarbij Pieters uitgebreid onderzoek doet naar de bestaande constructie en zich vervolgens richt op vragen als: Hoe laten we de grote zaal ogenschijnlijk zweven boven de foyer? Hoe gaan we om met het zettingsgedrag in de fundering? De extra investering in het voortraject kan uiteindelijk onvoorziene omstandigheden tijdens de uitvoering voorkomen, die vaak veel extra tijd en geld kosten.

Zorgvuldig werken
Een belangrijke voorwaarde van de opdrachtgever is dat het gebouw zo duurzaam mogelijk is. Van Diermen vertelt dat het de intentie is om in ieder geval een GPR-score van 8 te behalen, en zo mogelijk een hogere score. In lijn met deze duurzaamheidsambitie wordt een groot deel van het bestaande gebouw - de bestaande constructie van de kelder en hoofdzaal - hergebruikt. Onderzoek naar het eventueel opnieuw gebruiken van bestaande materialen uit te slopen onderdelen wordt momenteel uitgevoerd. De grote zaal wordt volledig gestript om het aantal zitplaatsen uit te kunnen breiden. De nieuwe Paradezaal wordt multifunctioneel en is straks geschikt voor onder andere muziekoptredens, theater, dans, opera, festivals en congressen. De overige ruimtes in het gebouw zijn eveneens podia die multifunctioneel kunnen worden ingezet. Geluidwering is een dominant technisch aspect in het constructief ontwerp: het dak van de hoofdzaal en de nieuwe toneeltoren worden voorzien van significant meer massa dan in de huidige situatie, en de grote multifunctionele zaal wordt uitgevoerd als doos-in-doos. Omdat de bestaande kelder dit extra gewicht moet kunnen dragen, zal de fundering moeten worden versterkt en uitgebreid. Vanwege de ligging van het theater - midden in de Bossche binnenstad, tussen monumentale panden en vlakbij de Sint-Janskathedraal - gaat Pieters daarbij extra zorgvuldig te werk. Zo wordt er nauwkeurig in kaart gebracht hoe de funderingen van naastgelegen panden in elkaar zitten en op welke niveaus deze zich bevinden. Ook is het uitgangspunt om de grondwaterstand onveranderd te laten. Ook zijn er logistieke vragen die nog voor de start van de bouw moeten worden beantwoord, onder andere over het type materialen en de maximale lengtes die op een bouwplaats in de binnenstad kunnen worden aangevoerd. De antwoorden op deze vragen zijn namelijk van invloed op de manier waarop wordt gebouwd.

Culturele hotspot
De sloopwerkzaamheden gaan waarschijnlijk na afloop van het theaterseizoen 2019-2020 van start. De verwachting is dat het nieuwe Theater aan de Parade in 2023 de deuren zal openen als dé multifunctionele, culturele ontmoetingsplek van Den Bosch.

Betrokken partijen

• Gemeente 's-Hertogenbosch - opdrachtgever
• NOAHH | Network Oriented Architecture - architect
• Pieters Bouwtechniek - constructie adviseur
• PEUTZ - adviseur brandveiligheid, bouwfysica en akoestiek
• PBTA – theateradvies
• DGMR – adviseur duurzaamheid
• STEAD Advisory – opdrachtgever namens de gemeente ’s-Hertogenbosch