Het Metropolis Lyceum in Amsterdam; innovatief, vooruitstrevend en circulair

In opdracht van het ROCvA en in samenwerking met het VOvA en de gemeente Amsterdam wordt gewerkt aan het nieuwe Metropolis Lyceum in Amsterdam Noord, naar ontwerp van BDP.

Op 800 meter van De Pont Buiksloterweg wordt deze nieuwe, moderne school voor innovatief Daltononderwijs op vwo-, havo- en mavoniveau ontworpen. Het schoolgebouw sluit aan op deze toekomstgerichte onderwijsvisie en biedt leerlingen vrijheid binnen een duidelijke structuur. In een omgeving die het gevoel voor ondernemerschap prikkelt en eigenaarschap stimuleert, worden de leerlingen voorbereid om te functioneren in de complexe samenleving en om zelfverantwoordelijk te zijn bij alles wat ze doen. Daarmee is het Metropolis Lyceum helemaal afgestemd op de leerling van nu.

Innovatief, vooruitstrevend en circulair
Het nieuwe Metropolis vormt als stoer en zelfverzekerd gebouw een nieuw educatief “hart van noord”. Het gebouw is innovatief, vooruitstrevend en circulair. Met een moderne architectuur die met heldere lijnen refereert aan de ambachtelijke architectuur van de omgeving. Een modulaire opbouw geeft structuur waarbinnen het onderwijs in alle vrijheid kan plaatsvinden. Met veel flexibiliteit om het onderwijs op verschillende manieren in te richten: leren van de docent in het bekende lokaal, leren van elkaar in een projectruimte en zelf leren en studeren op kleine studieplekken. Door alles te ordenen in themazones krijgen de onderwijsprogramma’s een eigen plek in het gebouw.

Route
Een centrale ontmoetingsroute vormt een lint dat door het gebouw meandert. De route verbindt de themazones met elkaar, maar ook met de omgeving. Het nodigt uit tot samenwerking met elkaar en met de buurt en nodigt bedrijven en maatschappelijke organisaties uit om onderdeel uit te gaan maken van het onderwijsconcept, met lezingen, presentaties en echte opdrachten. Elke zone heeft in de luwte van de ontmoetingsruimte een huiskamer als eigen werkgebied. Lokalen zijn rond deze huiskamers gegroepeerd. Vanuit de ontmoetingsruimte kom je eerst in de huiskamer, en dan pas in het lokaal. Zo sta je nooit direct in de reuring, maar wordt een stapsgewijze overgang gecreëerd van rumoer naar rust. Een hergebruikt houten plafond uit de bestaande school geeft hier warmte en identiteit. Langs de ontmoetingsroute presenteren de zones zich met hun “labs” naar de rest van de school en geven identiteit binnen het grotere geheel. Daarmee daagt de route uit en inspireert. Het brengt de school samen tot één community en maakt het tot een nieuw kloppend hart van Noord. Grote gevelopeningen aan het Hagendoornplein tonen het themaonderwijs aan de buurt en leggen met lange zichtlijnen een sterke verbinding met “Noord”.

Energieneutraal gebouw
Het Metropolis Lyceum is een duurzaam gebouw en is ontworpen voor deze specifieke locatie. Door in de architectuur maatregelen op te nemen die het energiegebruik zoveel mogelijk beperken, zetten we al een belangrijke stap in de richting van een energieneutraal gebouw. De labs aan het Hagendoornplein liggen op het noorden. Daardoor kunnen zij met transparante gevels niet alleen laten zien waar het in het Metropolis om gaat, maar spelen zij ook een belangrijke rol in het terugdringen van het energiegebruik. Zij halen veel daglicht binnen, zonder dat het gebouw hierdoor opwarmt. Ook het atrium zorgt voor een plezierig daglichtklimaat in het hart van het gebouw. Verticale vinnen op de zonbelaste gevels vormen een natuurlijke wering van het zonlicht. Per gevel variëren zij in diepte en zijn daarmee geoptimaliseerd op de oriëntatie. Op deze binnenstedelijke locatie bieden zij tevens privacy en beschutting, omdat passanten niet direct naar binnen kijken. Van binnenuit wordt het zicht op het Noord-Hollands Kanaal echter niet belemmerd en is er maximaal contact met de groene parkoevers.

Door de duurzaamheid in het gebouw beleefbaar te maken geeft de school een goed voorbeeld voor de volgende generatie. Voor de kolommen wordt deels gebruikt gemaakt van hergebruikt staal in verschillende profieltypen. Het skelet is zo ontworpen dat zowel betonnen als houten vloeren met een optimale overspanning kunnen worden toegepast. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen de onderwijsomgeving en de ontmoetingsruimten en de labs.

Kirstin van Loon, directievoorzitter VOvA:
"Het Metropolis Lyceum biedt het beste van twee werelden: individuele aandacht en structuur. In het ontwerp voor het nieuwe schoolgebouw is goed nagedacht hoe we het innovatieve daltononderwijs helemaal kunnen afstemmen op de leerling van nu. Leerlingen zijn hier eigenaar van hun eigen leerproces waarbij veel aandacht is voor hun persoonlijke ontwikkeling. Zo ontstaat er meer ruimte en enthousiasme om te leren."

Björn Bleumink, architect directeur bij BDP:
“Wij vinden het fantastisch om samen met het VOvA vorm te geven aan dit gebouw op zo’n toplocatie in Amsterdam! Het Metropolis Lyceum wordt de thuisbasis waar generaties scholieren hun competenties zullen gaan ontdekken, gaan leren wie ze zijn en anderen inspireren met wat ze al kunnen. Met de hoge ambities op gebied van duurzaamheid en circulariteit geeft “Het Metropolis” niet alleen een goed voorbeeld voor toekomstige generaties scholieren, maar past het ook in onze integrale visie op gezonde, leefbare werk- en leeromgevingen.”

Remco Alting, constructeur bij Pieters Bouwtechniek:
"Om het school gebouw zo flexibel mogelijk te maken bestaat het draagsysteem uit een kolommen- en liggerstructuur. We hebben ervoor gekozen de materialen in te zetten waar ze het meest geschikt voor zijn. Dus grote overspanningen maken met prefab betonnen kanaalplaten, en kleine overspanningen in hout uit te voeren. In het constructief ontwerp maken we zo veel mogelijk gebruik van stalen hoedliggers, zodat een zo groot mogelijke vrijheid in hoogte ontstaat voor alle benodigde installaties.

Door in het ontwerp te rekenen met hoge veranderlijke vloerbelastingen heeft de gebruiker de mogelijkheid om in de toekomst schoollokalen te veranderen of onderwijsfuncties te verplaatsen. Op die manier draagt de constructie een steentje bij om tot mooi en een duurzaam gebouw te komen, wat passend is voor modern onderwijs."